Εισαγωγή

H Iστολογική Σάρωση (HistoScanning™) έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών κλινικών μελετών. Οι μελέτες αυτές είναι διαθέσιμες σε μορφή δημοσιεύσεων σε ιατρικά περιοδικά και αναρτημένων παρουσιάσεων (poster) σε επιστημονικά συνέδρια εφόσον τα δεδομένα τους δεν έχει ακόμη γίνει δεκτά για δημοσίευση. Μέχρι σήμερα περισσότερα από 600 ασθενείς έχουν ήδη εμπλακεί σε κλινικές μελέτες με Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) για προστάτη.

Η ιστοσελίδα αυτή συνοψίζει τα κύρια συμπεράσματα από αυτές τις ανεξάρτητες μελέτες.

Οι αναφορές μπορούν να συμβουλεύονται κάνοντας κλικ στο δείκτη σε κείμενο. Η περίληψη κάθε κλινικής μελέτης μπορεί επίσης να μεταφορτωθεί σε μορφή PDF, στα αγγλικά ή γερμανικά, ή στην έκδοση πινάκων.

Mελέτες για Ριζική Προστατεκτομή (RP)

Έξι μελέτες ^2,3,4,6,7,8 οι οποίες συμπεριλαμβάνουν συνολικά 259 ασθενείς, συγκρίνουν τ’ αποτελέσματα της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη με τις ιστοπαθολογικές αναλύσεις ολόκληρου του προστάτη που αφαιρέθηκε κατά τη διάρκεια της ριζικής προστατεκτομής. Ο παρακάτω πίνακας 1 παρουσιάζει την διακύμανση της αναφερόμενης ευαισθησίας, της ικανότητα δηλαδή της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη για να προβλέψει την παρουσία του καρκίνου σε εστίες ≥0,20cc ή ≥0,50cc.

Η PHS-02 μελέτη⁴ εξέτασε συγκεκριμένα την ικανότητα της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη να εντοπίσει μία καρκινική εστία μεγέθους τουλάχιστον 0,20cc σε εξαπλή βιοψία προστάτη (6 δείγματα βιοψιών από τον δεξιό και 6 από τον αριστερό λοβό του προστάτη, δηλαδή σε δείγμα προστάτη από το ανώτερο τμήμα του αδένα, δεξιά ή αριστερά, στο μεσαίο τμήμα, δεξιά ή αριστερά και στη βάση, δεξιά ή αριστερά). Η ιστολογική εξέταση πραγματοποιήθηκε από το εργαστήριο Bostwick Laboratories του Λονδίνου (GB), ένα κέντρο με μεγάλη εμπειρία στην επεξεργασία και ανάλυση του συνόλου του προστάτη που αφαιρέθηκε χειρουργικά. Ο Πίνακας 2 δείχνει τα κύρια αποτελέσματα από τη μελέτη αυτή και τα συγκρίνει με τα ευρήματα από την ενισχυμένη με δυναμική αντίθεση μαγνητική τομογραφία (Dynamic contrast enhanced – magnetic resonance imaging, DCE-MRI)⁹.

Σύγκριση των αποτελεσμάτων της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη και της DCE-MRI στον πίνακα 2 δείχνει μεγαλύτερη ευαισθησία για την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη.

Σύγκριση με DCE-MRI

Η απόδοση της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη στην μελέτη PHS-02⁴ μπορεί να συγκριθεί με την απόδοση της δυναμικής αντίθεσης με ενισχυμένη απεικόνιση του μαγνητικού συντονισμού (Dynamic contrast enhanced – magnetic resonance imaging, DCE-MRI), σύμφωνα με μελέτες που χρησιμοποίησαν παρόμοια μέθοδο έρευνας^9,11,12. Σύγκριση των αποτελεσμάτων της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη και του DCE-MRI στον πίνακα 2 δείχνει μεγαλύτερη ευαισθησία για την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) προστάτη.

Μια έρευνα στις ΗΠΑ⁵ σε ασθενείς με βιοχημική υποτροπή μετά από ριζική προστατεκτομή έδειξε ότι η επεξεργασία εικόνας που δίνει η Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη σχετίζεται σε υψηλό βαθμό με τις ανωμαλίες που εμφανίζει ο DCE-MRI και με τον τοπικά υποτροπιάζοντα καρκίνο του προστάτη, ο οποίος ανιχνεύεται με διορθική υπερηχογραφική καθοδήγηση βιοψιών (TRUS-guided biopsies).

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η ειδικότητα θα είναι υψηλότερη για DCE-MRI⁹. Ωστόσο, μελέτες που συγκρίνουν την ανάλυση της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη ή της ανάλυσης της μαγνητικής τομογραφίας με τα αποτελέσματα των ιστολογικών εξετάσεων της ριζικής προστατεκτομής περιλαμβάνουν και μερικούς άνδρες με “πραγματικά αρνητικές” περιοχές στην ιστολογική εξέταση του προστάτη. Ως εκ τούτου, οι μελέτες αυτές δεν είναι ιδανικές για την εκτίμηση της ειδικότητας. Οι περισσότερες μελέτες με μαγνητική τομογραφία δεν δηλώνουν τον όγκο των καρκινικών αλλοιώσεων (βλέπε για παράδειγμα τις μελέτες 11 και 12), και ως εκ τούτου, το πλεονέκτημα της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη σε σύγκριση με την μαγνητική τομογραφία είναι να παρέχει πληροφορίες σχετικά με το πιθανό μέγεθος των ύποπτων για καρκίνο βλαβών του προστάτη.

Αρνητική προγνωστική αξία (NPV)

Η αρνητική προγνωστική αξία (negative predictive value, NPV) για την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη για εστίες ≥0.20cc και ≥0.50cc βρέθηκε να είναι 91% και 85% αντίστοιχα, όπως μετράται σε μία μελέτη⁴ για την ριζική προστατεκτομή.

Μελέτες με βιοψία του προστάτη

Η ανάλυση των δεδομένων που συλλέγονται σε δύο σειρές που αναφέρονται σε βιοψία του προστάτη^13,14, οι οποίες περιλαμβάνουν συνολικά 92 ασθενείς εξέτασε την απόδοση της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη σε ασθενείς που υποβάλλονται σε τυχαίες βιοψίες. Όλοι αυτοί οι ασθενείς είχαν όλοι μία υψηλή τιμή του PSA. Μερικοί από τους ασθενείς είχαν μία προηγούμενο αρνητική βιοψία. Τα αποτελέσματα συνοψίζονται στον παρακάτω Πίνακα 3. Δεδομένου ότι οι βιοψίες ελήφθησαν τυχαία δεν υπάρχει καμία πραγματική αναφορά ως προς το αν υπάρχει καρκίνος του προστάτη ή όχι.

Τα αποτελέσματα στον Πίνακα 3 δείχνουν ότι αν οι ύποπτες βλάβες έχουν όγκο μικρότερο από 0,20cc τότε η βιοψία δεν ήταν θετική. Όταν η μάζα (ποσότητα) των ύποπτων βλαβών αυξάνεται τότε περισσότεροι άνδρες θα έχουν θετική βιοψία. Είκοσι άνδρες είχαν αρνητική βιοψία του προστάτη όταν η Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη υποδηλώνει την παρουσία ύποπτων βλαβών ≥0.20cc. Τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να σημαίνουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα από την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™), αλλά και ένα ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα της βιοψίας.

Η Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για τη διαστρωμάτωση ανδρών σε δύο ομάδες, σε εκείνους που κινδυνεύουν από σημαντική νόσο και σ’ εκείνους με χαμηλό κίνδυνο ασθένειας. Σε μια μελέτη με 94 άνδρες, κάθε καρκίνος μεγέθους από ένα χιλιοστόλιτρο (0,1cc), ο οποίος εκτιμήθηκε από την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη, συσχετίστηκε με σχεδόν τριπλάσια αύξηση της πιθανότητας να έχουν μια θετική βιοψία^{15 .}

Μια άλλη μελέτη με 43 ασθενείς εξέτασε την απόδοση της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη, η οποία καθοδήγησε την λήψη βιοψιών προστάτη διαπερινεϊκά, σε σύγκριση με διορθική λήψη 14 συστηματικών βιοψιών και βρήκε υψηλότερη ανίχνευση καρκίνου λαμβάνοντας όμως ένα μικρότερο αριθμό βιοψιών χρησιμοποιώντας την καθοδήγηση με την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™)¹⁶.

Ο ρόλος της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) στο σχεδιασμό της θεραπείας

Σε 80 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή τα αποτελέσματα της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη συγκρίθηκαν με τις διεγχειρητικές ταχείες βιοψίες για να προβλεφτεί η ικανότητα διατήρησης του αγγειονευρώδους δεματίου με αρνητικά χειρουργικά όρια¹⁷. Όταν το μέγεθος μιας ύποπτης βλάβης, όπως μετράται από την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™), στη μία πλευρά του προστάτη αδένα ήταν μικρότερο από 0,20cc, υπήρχε 91% πιθανότητα να πραγματοποιηθεί μία νευροπροστασία με αρνητικά χειρουργικά όρια σε εκείνη την πλευρά.

Μια δεύτερη μελέτη¹⁸ με 25 ασθενείς (50 λοβοί προστάτη) συνέκρινε τη χρήση της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη ακολουθώντας την καθιερωμένη προεγχειρητική αξιολόγηση με την 3T DW-MRI (3 Tesla diffusion-weighted MRI). Οι πληροφορίες που παρέχονται από την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη μείωσε το ποσοστό των θετικών χειρουργικών ορίων. Για pT2 (n = 15) και pT3 (n = 10) όγκους τα θετικά χειρουργικά όρια ήταν 6,6% και 30%, αντίστοιχα για την Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη σε αντίθεση με 23% και 56%, αντίστοιχα, για την αντίστοιχη ομάδα ελέγχου που δεν χρησιμοποίησε την Ιστολογική Σάρωση.

Μελέτες ενεργούς παρακολούθησης (active surveillance)

Μια μελέτη σε 53 άνδρες, από τους οποίους 35 έχουν συμπληρώσει ένα χρόνο στο πρόγραμμα ενεργού παρακολούθησης, δείχνουν μια καλή συσχέτιση μεταξύ της αύξησης πάροδο του χρόνου του μεγέθους της καρκινικής εστίας όπως μετράται στην Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη με αύξηση των επιπέδων του PSA και με τον αριθμό των θετικών δειγμάτων στη διορθική βιοψία¹⁵.

Μελέτες συμφωνίας μεταξύ δύο παρατηρητών

Δύο ανεξάρτητοι παρατηρητές επεξεργάστηκαν και ανέλυσαν δεδομένα από 53 ασθενείς, οι οποίοι βρίσκονταν σε πρόγραμμα μελέτης ενεργού παρακολούθησης. Η συμφωνία στην Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη μεταξύ των δύο παρατηρητών για την πρόβλεψη του μεγέθους του καρκίνου του προστάτη και για την πρόβλεψη εντόπισης του καρκίνου ήταν πολύ υψηλή. Οι παρατηρητές συμφώνησαν σχετικά με την παρουσία ή απουσία εστίας καρκίνου στο 87% των περιπτώσεων¹⁹.

Σήμα Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) και επιθετικότητα του καρκίνου

Μια μελέτη²⁰ εξέτασε την ειδική σχέση μεταξύ των αποτελεσμάτων της Ιστολογικής Σάρωσης (HistoScanning™) του προστάτη με το Gleason score, το οποίο καθορίζεται από την ιστολογική εξέταση του προστάτη αδένα και δείχνει την επιθετικότητα του καρκίνου του προστάτη. Διαπιστώθηκε ότι η Ιστολογική Σάρωση (HistoScanning™) του προστάτη είχε τη δυνατότητα να διακρίνει βλάβες με Gleason score 6 και Gleason score 7 ή περισσότερο. Τα αποτελέσματα αυτά χρειάζονται επιβεβαίωση από μεγαλύτερες μελέτες.