Τι είναι;
Λήψη μικρού τεμαχίου του νεφρού για ιστολογική εξέταση, με την μέθοδο της λαπαροσκόπησης, σε ασθενείς που πάσχουν από παθολογικές (πχ από αρχόμενη νεφρική ανεπάρκεια) και όχι χειρουργικές (πχ από όγκο του νεφρού) ασθένειες του νεφρού με σκοπό την εκλογή της σωστής θεραπείας ή την εξασφάλιση των απαραίτητων πληροφοριών για την πρόγνωση της νεφρικής νόσου.
Πότε γίνεται;
Όταν υπάρχει υποψία νεφρικής νόσου, η θεραπεία της οποίας μπορεί να επηρεασθεί από τα αποτελέσματα της παθολογοανατομικής ανάλυσης. Η «τυφλή», διαδερμική, δια βελόνης με υπέρηχο κατευθυνόμενη βιοψία του νεφρού είναι η κατεξοχήν μέθοδος για την λήψη ιστών από τον νεφρό επειδή έχει το πλεονέκτημα ότι εκτελείται υπό τοπική αναισθησία και χωρίς να απαιτείται εισαγωγή σε νοσοκομείο το βασικό της μειονέκτημα είναι ότι παρουσιάζει σε ποσοστό μεγαλύτερο από 5% σημαντικές αιμορραγικές επιπλοκές. Γι’ αυτόν τον λόγο η λαπαροσκοπική βιοψία νεφρού που εκτελείται υπό άμεση όραση προτιμάται άμεσα και μάλιστα περισσότερο όταν συνυπάρχει:
- Αποτυχημένη προηγούμενη διαδερμική βιοψία δια βελόνης
- Δύσκολη ανατομία του νεφρού (υπερβολική παχυσαρκία, πολλαπλές αμφωτερόπλευρες κύστεις, διαταραχές του σκελετού που καθιστούν την τοποθέτηση του ασθενή δύσκολη, μονήρης νεφρός)
- Υψηλός κίνδυνος για αιμορραγικές επιπλοκές (σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά, συνυπάρχουσα διαταραχή της πήξης του αίματος, αρνούνται μετάγγιση αίματος)
Πως εκτελείται;
- Υπό γενική νάρκωση.
- Λαπαροσκοπικά, χωρίς να απαιτείται η διάνοιξη του κοιλιακού τοιχώματος. H λαπαροσκοπική επέμβαση προτιμάται και εκτελείται εξωπεριτοναϊκά δηλαδή στην περιοχή του νεφρού και εκτός του ενδοκοιλιακού χώρου.
- Στην εξωπεριτοναϊκή προσπέλαση ένα διατατικό μπαλόνι φροντίζει για την απώθηση του περιτοναίου και του περιεχομένου του (έντερο) και την δημιουργία ενός τεχνητού κοίλου χώρου εκτός περιτοναίου στην νεφρική περιοχή ανοίγοντας έτσι άμεσα τον δρόμο προς τον νεφρό. Χάριν σ’ αυτή την εξωπεριτοναϊκή τεχνική παρακάμπτονται τελείως τα ενδοκοιλιακά όργανα και ο κίνδυνος τραυματισμού τους είναι ανύπαρκτος. Για την εξασφάλιση ικανού χώρου εργασίας ο εξωπεριτοναϊκός χώρος παραμένει διατεταμένος με την συνεχή εισροή ενός αδρανούς αερίου (διοξειδίου του άνθρακα) που εισάγεται με χαμηλή πίεση και ροή μέσα από μία από τις οπές που δημιουργούνται.
- Μέσω 2 μικρών (περίπου 0,5 έως και 1 εκατοστό) τομών του δέρματος της οσφυϊκής περιοχής εισάγονται λεπτά όργανα στην νεφρική περιοχή του ασθενή. Μία κάμερα δίνει την δυνατότητα στους χειρουργούς να παρατηρούν το χειρουργικό πεδίο σε μία οθόνη με μία μεγέθυνση 10 έως 15 φορές μεγαλύτερη του φυσιολογικού. Έτσι μπορεί να εκτελεστεί η επέμβαση με μεγάλη ακρίβεια, καθαρότητα και με ελάχιστο τραυματισμό των ευαίσθητων οργάνων.
- Στο τέλος αφαιρείται ένα μικρό τεμαχίδιο από τον κάτω πόλο του νεφρού με μία ειδική λαβίδα βιοψίας, το τραύμα του νεφρού καυτηριάζεται για να μην αιμορραγεί. Λόγω του άριστου ελέγχου της αιμορραγίας δεν απαιτείται η τοποθέτηση μίας παροχέτευσης.
Τα σημαντικότερα χειρουργικά βήματα της λαπαροσκοπικής βιοψίας νεφρού με εξωπεριτοναϊκή οδό προσπέλασης είναι:
Ποια τα ειδικά πλεονεκτήματα;
- Ελάχιστος χειρουργικός τραυματισμός των ιστών
- Καλύτερο αποτέλεσμα αισθητικά και εντυπωσιακά μικρότερες ουλές
- Ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερη κινητοποίηση του ασθενούς
- Μηδενική σχεδόν απώλεια αίματος
- Λιγότερες μεταγγίσεις.
- Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου
- Ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο
- Χαμηλότερο συνολικό κόστος νοσηλείας
- Γρηγορότερη λειτουργία του εντέρου και ταχύτερη επιστροφή στην συνηθισμένη δίαιτα
- Συντομότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες και στην εργασία
- Μηδαμινές μετεγχειρητικές επιπλοκές που σχετίζονται με το τραύμα, όπως πχ διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιος πόνος, δύσμορφη ουλή κτλ.
- Σημαντικά μικρότερη καρδιαγγειακή και αναπνευστική επιβάρυνση
- Δυνατότητα αντιμετώπισης ασθενών με επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό
- Μεγέθυνση της εικόνας κατά 10 έως 15 φορές και καλύτερος φωτισμός
- Ισάξια ή καλύτερα αποτελέσματα με μικρότερες πιθανότητες για ανεπαρκή λήψη νεφρικού τεμαχίου για ιστολογική εξέταση κυρίως λόγω της μεγέθυνσης της εικόνας και καλύτερου φωτισμών καθώς και της μεγαλύτερης ακρίβειας των χειρισμών
- Ευκολία χειρισμών και καλύτερη οπτική εικόνα σε περιοχές δυσπρόσιτες και δυσδιάκριτες (όπως για παράδειγμα σε παχύσαρκους ασθενείς)
- Οι πιθανότητες αιμορραγίας και επιπλοκών είναι σημαντικά μικρότερες σε σχέση με την διαδερμική βιοψία
Υπάρχουν κίνδυνοι και επιπλοκές;
Σε ποσοστό λιγότερο από 1% και ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να παρουσιαστούν: τραυματισμός παρακείμενων οργάνων (όπως πχ έντερο, αγγεία, σπλήνας, συκώτι κτλ), λοιμώξεις, ειλεός, αιμορραγία, διαταραχή της επούλωσης του τραύματος, θρόμβωση εμβολή, νευραλγίες, αλλεργικές αντιδράσεις κτλ. Οι επιπλοκές αυτές είναι, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αντιμετωπίσιμες και πλήρως ανατάξιμες και συνήθως δεν θέτουν σε κίνδυνο τον ασθενή.
Ποια η μετεγχειρητική πορεία;
Συχνές Ερωτήσεις
Γιατί είναι αναγκαία η επέμβαση;
Η επέμβαση είναι αναγκαία γιατί με λήψη βιοψίας από τον νεφρό λαμβάνονται πληροφορίες που είναι σημαντικές για την διάγνωση μίας οξείας ή χρόνιας νεφροπαθειας και για την έγκαιρη έναρξη της σωστής θεραπείας.
Γιατί στην λαπαροσκοπική βιοψία νεφρού προτιμάται περισσότερο η εξωπεριτοναϊκή από την διαπεριτοναϊκή οδό προσπέλασης;
Επειδή στην λαπαροσκοπική βιοψία νεφρού ο σκοπός της επέμβασης είναι η λήψη μόνο ενός μικρού δείγματος από τον νεφρό και όχι η αφαίρεση ολόκληρου του οργάνου, προτιμάται η εξωπεριτοναϊκή οδος προσπέλασης γιατί έχει το πλεονέκτημα της άμεσης πρόσβασης στον νεφρό. Παράλληλα το μειονεκτημα του περιορισμένου χώρου εργασίας του εξωπεριτοναϊκού πεδίου αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι η επέμβαση διαρκεί ελάχιστο χρόνο χάρις σ’ αυτή την οδό προσπέλασης.
Υπάρχουν περιπτώσεις που μία βιοψία νεφρού δεν μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά;
Η βιοψία νεφρού συμβολής μπορεί να εκτελεσθεί στην πλειοψηφία των περιπτώσεων λαπαροσκοπικά, εκτός ορισμένων σπάνιων περιπτώσεων, όπως όταν υπάρχουν:
- στο ιστορικό προηγούμενες πολλαπλές επεμβάσεις στην νεφρική περιοχή ή στην κοιλιά, όπου ίσως έχουν δημιουργήσει πολλές συμφύσεις
- μείζονα αιμορραγικά προβλήματα ή αδυναμίες στην λήψη καθαρής εικόνας από το χειρουργικό πεδίο
Σε ποιες περιπτώσεις μία βιοψία νεφρού δεν πρέπει να γίνεται καθόλου γιατί είναι επικίνδυνη για τον ασθενή;
Η βιοψία του νεφρού, ανεξάρτητα από τον τρόπο εκτέλεσής της (λαπαροσκοπική, διαδερμική ή ανοιχτή), δεν μπορεί να εκτελεσθεί γιατί είναι επικίνδυνη για τον ασθενή στις εξής περιπτώσεις:
- Διαταραχές της πήξης του αίματος
- Μη ελεγχόμενη αρτηριακή υπέρταση
- Αδυναμία του ασθενή να υποβληθεί σε γενική αναισθησία