Ο προστάτης είναι ένας αδένας του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την κύστη και μπροστά από το ορθό. Έχει το μέγεθος κάστανου και περιβάλει σαν κολάρο την ουρήθρα (τον σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη προς τα έξω). Ο προστατικός αδένας παράγει ένα υγρό, το οποίο είναι το βασικό συστατικό – περίπου το 80% – του σπέρματος.
Ο προστάτης αποτελείται από τρεις λοβούς, οι οποίοι περιβάλλονται από ένα εξωτερικό κάλυμμα ή όπως αλλιώς λέγεται κάψα. Οι δύο πλευρικοί λοβοί του προστάτη είναι ανάμεσα στις σπερματοδόχες κύστεις – ένα ζευγάρι αδένων που μοιάζουν με ρεζερβουάρ και συμβάλουν στην αποθήκευση αλλά και στη παραγωγή συστατικών του σπέρματος. Δίπλα από τις σπερματοδόχες κύστεις περνούν οι δύο εκσπερματικοί πόροι – δύο σωλήνες που μεταφέρουν το σπέρμα από τους όρχεις. Οι όρχεις παράγουν εκτός από το σπέρμα και την τεστοστερόνη – την βασική ανδρική φυλετική ορμόνη που ρυθμίζει την ανάπτυξη και λειτουργία του προστάτη.
Οι ανδρικές ορμόνες προκαλούν την ανάπτυξη του προστατικού αδένα στο έμβρυο. Ο προστάτης συνεχίζει να μεγαλώνει με την πάροδο της ηλικίας. Στους ηλικιωμένους άνδρες το τμήμα του προστάτη που περιβάλει την ουρήθρα συνεχίζει να αναπτύσσεται. Αυτό προκαλεί την καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές διαταραχές της ούρησης. Εάν οι ανδρικές ορμόνες είναι χαμηλές – όπως πχ στους ευνούχους ή σε παιδιά που πάσχουν από σοβαρές ορμονικές διαταραχές – ο προστάτης αδένας δεν αναπτύσσεται στο μέγιστο μέγεθός του.
