Ο ουρητήρας, ο οποίος λειτουργεί σαν σωλήνας παροχέτευσης των ούρων από την νεφρική πύελο προς την ουροδόχο κύστη, έχει 25 εκατοστά μήκος και παρουσιάζει τρεις φυσιολογικές στενώσεις στην πορεία του: στο σημείο που η νεφρική πύελος ενώνεται με τον ουρητήρα, εκεί που ο ουρητήρας διασταυρώνεται με τα λαγόνια αγγεία καθώς εισέρχονται στα οστά της πυέλου και στο σημείο που τρυπά το τοίχωμα της ουροδόχου κύστης.

Η απόφραξη του ουρητήρα μπορεί να είναι συγγενής (κάτι δηλαδή με το οποίο γεννήθηκε κάποιος) ή επίκτητη (προκλήθηκε αργότερα μετά την γέννηση λόγω κάποιας αιτίας που παρουσιάστηκε). Οι συγγενείς αιτίες περιλαμβάνουν δυσμορφία των μυών του ουρητήρα, ο οποίος δεν μπορεί πλέον να λειτουργεί βοηθώντας στην προώθηση των ούρων προς τα κάτω προς την ουροδόχο κύστη. Αυτό είναι περισσότερο συχνό στα παιδιά. Στους ενήλικες μία επιπλέον αρτηρία ή φλέβα στο κατώτερο μέρος του νεφρού μπορεί να διασταυρώνεται με τον ουρητήρα και να προκαλεί ένα αργά εξελισσόμενο αλλά προοδευτικό τσάκισμα του ουρητήρα που οδηγεί στην απόφραξη. Και οι δύο αυτές συγγενείς οντότητες είναι γνωστές σαν απόφραξη της πυελοουρητηρικής συμβολής.

Τα συμπτώματά της είναι πόνος στην μέση, υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις ή πυελονεφρίτιδες και σχηματισμός λίθων στο νεφρό.

Εάν το κώλυμα των ούρων είναι πάνω από το επίπεδο της ουροδόχου κύστης παρατηρείται διάταση του ουρητήρα (υδροουρητήρας) και διάταση του πυελοκαλυκικού συστήματος (υδρονέφρωση). Ο πόνος που προκαλείται από την απόφραξη της πυελοουρητηρικής συμβολής είναι σχετικά συνεχής και σταθερός με διακυμάσεις στην ένταση και συχνά ακτινοβολεί στην κατώτερη κοιλία ή στα έξω γεννητικά όργανα (στους όρχεις ή στα μεγάλα χείλη του αιδοίου). Άλλα συμπτώματα είναι η πολυουρία (μεγάλος όγκος αποβαλλομένων ούρων) και η νυχτουρία (συχνή ούρηση κατά την διάρκεια της νύχτας).

Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης απαιτούνται ειδικές εξετάσεις. Η ενδοφλέβια πυελογραφία ή αξονική τομογραφία θα δείξουν μία διατεταμένη αργοκίνητη νεφρική πύελο με ελάχιστη παροχέτευση ούρων από τον νεφρό προς τον ουρητήρα. Το σπινθηρογράφημα νεφρών εξετάζει την νεφρική λειτουργία λεπτομερώς και μετρά τον χρόνο μεταφοράς της ενδοφλέβια χορηγούμενης σκιαγραφικής ουσίας από τον νεφρό στην ουροδόχο κύστη. Ο φυσιολογικός χρόνος μεταφοράς της σκιαγραφικής ουσίας είναι 10 λεπτά περίπου αλλά στην περίπτωση της απόφραξης της πυελοουρητηρικής συμβολής ο χρόνος μεταφοράς είναι πολύ παρατεταμένος και φτάνει μέχρι και ώρες.

Θεραπευτικές επιλογές

• Οι ενδοσκοπικές τεχνικές, οι οποίες χρησιμοποιούν όργανα που εισέρχονται μέσα από την ουρήθρα και την κύστη, μπορούν να βλέπουν μέσα στον ουρητήρα και να αντιμετωπίζουν το κώλυμα. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται ενδοπυελοτομή και μπορεί να πραγματοποιηθεί εφόσον δεν φαίνεται διασταυρούμενο αγγείο στην αξονική τομογραφία. Αν και η επέμβαση της ενδοπυελοτομής διαρκεί λίγο χρόνο η επιτυχία της περιορίζεται μόνο στο 40% με 60% και με επιπλέον δυσκολίες για μία μελλοντική λαπαροσκοπική ανακατασκευή του ουρητήρα.
• Άλλη τεχνική για την αφαίρεση της απόφραξης του ουρητήρα είναι χειρουργική κοιλίας, η οποία ονομάζεται ανοιχτή πυελοπλαστική. Αυτό το χειρουργείο απαιτεί ολική αναισθησία και μακρά νοσηλεία στο νοσοκομείο γιατί προϋποθέτει ανοιχτή τομή στην κοιλιά για να υπάρξει πρόσβαση στον ουρητήρα.
• Η λαπαροσκοπική πυελοπλαστική είναι μία ελάχιστα τραυματική επέμβαση αντί της ανοιχτής πυελοπλαστικής. Η επέμβαση αυτή περιλαμβάνει κυστεοσκόπηση, τοποθέτηση ουρητηρικού καθετήρα (εσωτερικός καθετήρας που τοποθετείται στον ουρητήρα), ανακατασκευή και επανασύνδεση του ουρητήρα μέσω τριών μικρών οπών. Η λαπαροσκοπική πυελοπλαστική έχει 95% επιτυχία.

Χειρουργική Θεραπεία: Πυελοπλαστική

Η πυελοπλαστική είναι η χειρουργική ανακατασκευή ή επανόρθωση της νεφρική πυέλου για την παροχέτευση και αποσυμφόρηση του νεφρού. Συνήθως πραγματοποιείται για την θεραπεία της απόφραξης της πυελοουρητηρικής συμβολής εάν η νεφρική λειτουργία είναι επαρκής. Η επανόρθωση της νεφρικής πυέλου αντιμετωπίζει την απόφραξη του ουρητήρα αφαιρώντας την στενωμένη περιοχή της νεφρικής πυέλου ή της πυεολοουρητηρικής συμβολής και δημιουργώντας ένα νέο σιφώνιο για την απαγωγή των ούρων (τεχνική πυελοπλαστικής κατά Anderson-Hynes).

Η πυελοπλαστική πραγματοποιείται παραδοσιακά χρησιμοποιώντας ανοιχτή προσέγγιση απαιτώντας μία μεγάλη τομή στην κοιλιά ή στην οσφυική περιοχή. Μία άλλη προσέγγιση, η συμβατική λαπαροσκόπηση, είναι λιγότερο επεμβατική αλλά περιορίζει την ελευθερία κινήσεων του χειρουργού, την ορατότητα και τον έλεγχο συγκριτικά με το ανοιχτό χειρουργείο.

da Vinci Πυελοπλαστική

Εάν κάποιος πρέπει και μπορεί να υποβληθεί σ’ ανοιχτή επέμβαση για απόφραξη της πυελοουρητηρικής συμβολής τότε μπορεί να είναι και υποψήφιος για μία νέα ελάχιστα τραυματική αλλά πλήρως αποτελεσματική επέμβαση – την da Vinci πυελοπλαστική.

Το da Vinci χρησιμοποιεί μία πρωτοπόρο τεχνολογία που βοηθάει τον χειρουργό να εκτελεί  μία επέμβαση με μεγαλύτερη ακρίβεια απ’ ότι η συμβατική χειρουργική επιτρέπει. Προσφέρει διάφορα πλεονεκτήματα σε σχέση με την παραδοσιακή ανοιχτή χειρουργική, όπως:

• σημαντικά λιγότερο πόνο
• ελάχιστη απώλεια αίματος
• λιγότερες μεταγγίσεις
• μικρότερος κίνδυνος λοιμώξεων
• λιγότερες ουλές
• συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο
• συντομότερος χρόνος ανάρρωσης
• αυξημένη δυνατότητα διατήρησης της νεφρικής λειτουργίας σε συγκεκριμένες χειρουργικές επεμβάσεις
• καλύτερα κλινικά αποτελέσματα στις περισσότερες περιπτώσεις

Το σύστημα da Vinci αναπαράγει τις καλύτερες τεχνικές της ανοιχτής χειρουργικής και τις ενσωματώνει σε μία ελάχιστα τραυματική, ρομποτικά υποβοηθούμενη προσέγγιση.
Η ακρίβεια και η δεξιότητα του χειρουργικού συστήματος da Vinci με την ποικιλία των ρομποτικών εργαλείων επιτρέπει την αντιμετώπιση της απόφραξης της πυελοουρητηρικής συμβολή με μία ελάχιστα τραυματική προσέγγιση.