Με τον όρο στυτική δυσλειτουργία (Σ.Δ.) εννοούμε την παρατεταμένη αδυναμία έναρξης ή διατήρησης της στύσεως λόγω της οποίας είναι μη ικανοποιητική ή ακόμα και αδύνατη η σεξουαλική επαφή.
Η φυσιολογική σεξουαλική λειτουργία περιλαμβάνει πέντε φάσεις:
Α. Τη σεξουαλική επιθυμία (libido).
Αυτή καθορίζεται από ορμονικούς παράγοντες (λειτουργία του άξονα υποθάλαμου-υπόφυσης), από τις ορμόνες που παράγονται από τον όρχι (ανδρογόνα) καθώς επίσης και από την επίδραση ψυχικών-ψυχολογικών παραγόντων.
Β. Τη φάση της στύσης. Για την κατανόηση και ερμηνεία των καταστάσεων που οδηγούν σε στύση, σκόπιμη κρίνεται η γνώση βασικών στοιχείων ανατομίας του πέους αλλά και του μηχανισμού της. Όσον αφορά την ανατομία, το πέος αποτελείται από 3 μέρη, τη βάλανο, το σώμα (με τα 2 σηραγγώδη σώματα και το σπογγιώδες της ουρήθρας) και τη ρίζα του πέους, ενώ σχετικά με το στυτικό μηχανισμό, όταν ένας άνδρας ερεθιστεί σεξουαλικά, προκαλείτε χάλαση των μυικών ινών των ελικοειδών αρτηριών του πέους, οι οποίες ευθιάζονται και αυξάνει ο αυλός τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γεμίζουν με αίμα οι σηραγγώδεις κόλποι ενώ ταυτόχρονα οι μύες της περιοχής πιέζουν κατά τέτοιο τρόπο τις φλέβες με σκοπό να μην υπάρχει από αυτές διαφυγή αίματος. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται μεγέθυνση των σηραγγωδών σωμάτων και τελικά στύση.
Επιγραμματικά οι φάσεις της φυσιολογικής στύσης είναι οι ακόλουθες:
1. Φάση χάλασης
Χαρακτηρίζεται από χαμηλή αιματική ροή, χαμηλή ενδοσηραγγώδη πίεση και αέρια αίματος ίδια με αυτά του φλεβικού αίματος.
2. Φάση πλήρωσης
Χαρακτηρίζεται από χάλαση των λείων μυικών ινών και αύξηση της αιματικής ροής. Η πίεση στα σηραγγώδη σώματα παραμένει φυσιολογική (5-7 mmHg).
3. Φάση διόγκωσης
Συνεχίζεται η χάλαση των λείων μυικών ινών με την πίεση στα σηραγγώδη να αυξάνεται ταχύτητα.
4. Φάση πλήρους στύσης
Η πίεση στα σηραγγώδη σώματα είναι ίση με τη μέση αρτηριακή πίεση.
5. Φάση άκαμπτης στύσης
Η πίεση στα σηραγγώδη σώματα είναι μεγαλύτερη από τη μέση αρτηριακή πίεση. Αυτό το στάδιο είναι πολύ σύντομο.
Γ. Τη φάση της εκσπερμάτισης
Αποτελείται από 2 φάσεις:
Τη φάση εκροής σπερματικού υγρού και
Την κυρίως εκσπερμάτιση.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι οι παραπάνω μπορεί να παρατηρηθούν ανεξάρτητα η μία από την άλλη και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η καθεμιά εξαρτάται από διαφορετικό νευροφυσιολογικό μηχανισμό.
Δ. Τη φάση του οργασμού, που είναι καθαρά εγκεφαλικό φαινόμενο
Ε. Τη φάση της επαναφοράς
Μετά την εκσπερμάτιση το πέος επανέρχεται σταδιακά σε φάση χάλασης.