Συνδιοργανωτές ήταν τρεις μεγάλες Ευρωπαϊκές Ουρολογικές Κλινικές με μακράν την μεγαλύτερη εμπειρία στην Ρομποτική Χειρουργική στις χώρες τους και από τις μεγαλύτερες πανευρωπαϊκά. Αναλυτικότερα οι Ουρολογικές Κλινικές που συνέβαλλαν στην διοργάνωση του Ρομποτικού ήταν:

α. Η Ουρολογική Κλινική του νοσοκομείου Istituto Europeo di Oncologia (Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ογκολογίας) στο Μιλάνο της Ιταλίας (κάντε εδώ κλικ να δείτε την ιστοσελίδα του νοσοκομείου). Το νοσοκομείο είναι εξοπλισμένο με δύο ρομποτικά συστήματα da Vinci Si HD, διενεργούνται περισσότερες από 600 ρομποτικές ουρολογικές επεμβάσεις ετησίως, έχοντας τον μεγαλύτερο αριθμό σε ρομποτικές επεμβάσεις από όλες τις ουρολογικές κλινικές της Ιταλίας και διατηρούνται σταθερά στην πρώτη θέση από άποψη εμπειρίας τα τελευταία χρόνια. Κατά συνέπεια και ο διευθυντής της ουρολογικής κλινικής, καθηγητής κ. Ottavio de Cobelli, και ο αναπληρωτής διευθυντής, καθηγητής κ. Deliu-Victor Mattei, θεωρούνται από τους εμπειρότερους ρομποτικούς χειρουργούς της Ιταλίας. Επίσης το ρομποτικό κέντρο του νοσοκομείου είναι πιστοποιημένο από την Παγκόσμια Εταιρεία Ρομποτικής Χειρουργικής (Society of Robotic Surgery, SRS) στην εκπαίδευση νέων ρομποτικών χειρουργών.

β. Η Ουρολογική Κλινική του νοσοκομείου Spitalul Clinic Municipal Cluj στην πόλη Κλουζ-Ναπόκα της Ρουμανίας (κάντε εδώ κλικ να δείτε την ιστοσελίδα της κλινικής). Το νοσοκομείο είναι εξοπλισμένο με το ρομποτικό σύστημα da Vinci Si HD και είναι το μόνο νοσοκομείο της Ρουμανίας όπου εκτελούνται περισσότερες από 100-150 ρομποτικές ουρολογικές επεμβάσεις τον χρόνο, έχοντας μακράν την μεγαλύτερη ρομποτική εμπειρία στην Ουρολογία. Ο διευθυντής της Ουρολογικής κλινικής, καθηγητής κ. Ioan Coman, είναι ο πρώτος, ο οποίος πριν από 20 χρόνια εισήγαγε και εφάρμοσε συστηματικά στη Ρουμανία την λαπαροσκοπική χειρουργική στην Ουρολογία ενώ η εμπειρία του στην ρομποτική χειρουργική δεν είναι απλά η μεγαλύτερη στην Ρουμανία αλλά το φάσμα δυσκολίας των επεμβάσεων που εκτελεί ξεπερνά το σύνηθες και φτάνει μέχρι την ρομποτική ριζική κυστεκτομή με ενδοσωματική δημιουργία νεοκύστης! Επίσης, η Ουρολογική Κλινική διοργανώνει ετησίως, από το 2009, το Συνέδριο Progress in Uro-Oncology με διεθνή συμμετοχή και ζωντανά λαπαροσκοπικά και ρομποτικά χειρουργεία υψηλού βαθμού δυσκολίας (κάντε εδώ κλικ να δείτε την ιστοσελίδα του Συνεδρίου). Στα τελευταία μάλιστα 3 χρόνια και ο κ. Πουλάκης είναι προσκεκλημένος ομιλητής και χειρουργός ρομποτικών επεμβάσεων στο συγκεκριμένο συνέδριο Progress in Uro-Oncology.

γ. Η Ουρολογική Κλινική και το Ρομποτικό Ουρολογικό Κέντρο του νοσοκομείου Metropolitan, υπό την διεύθυνση του κ. Βασίλη Πουλάκη, αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Φρανκφούρτης, Γερμανίας.

Το πρόγραμμα του 2ου Αθηναϊκού Συμπόσιου για την Ρομποτική Χειρουργική είναι αρκετά πλούσιο και ενδιαφέρον, αφού το κοσμούν με την παρουσία τους και τις πρωτότυπες ομιλίες τους κορυφαίοι Ευρωπαίοι Ουρολόγοι και Ιατροί άλλων Ειδικοτήτων. Το επιστημονικό ενδιαφέρον φάνηκε όχι μόνο στο γεγονός ότι η αίθουσα του αμφιθεάτρου του νοσοκομείου Metropolitan, όπου έλαβε χώρα το Συμπόσιο και η παρουσίαση των ομιλιών, ήταν τις περισσότερες φορές ασφυκτικά γεμάτο αλλά και στις ερωτήσεις και στο ζωηρό διάλογο που ακολούθησε κάθε διάλεξη και ομιλία.

Δείτε εδώ σε μορφή pdf το πρόγραμμα του Συμποσίου.

Δείτε παρακάτω σε μορφή pdf ορισμένες από τις ομιλίες του Συμποσίου που ξεχώρισαν:

• I. Andras: Metabolomic diagnosis of prostate cancer
• B. Feciche: High risk disease – What is the best definition?
• G. Petralia: MRI guided biopsy
• K. Szkarlat: Surveillance – Where are we?
• N. Crisan: Surgery – Lymph node dissection: who may be “spared”?
• A. Cecconi: Radiation therapy – Hypofractioning escalation
• N. Crisan: Metastatic-at-presentation disease – Local therapy?
• F. Alongi: Continence & PCa therapy: Radiation therapy – Who is at risk?
• I. Kolombo: Treatment for long lasting post-surgical incontinence
• N. Crisan: Orgasmic dysfunction after surgery – Preservation and recovery
• F. Alongi: Erectile dysfunction – Radiation therapy
• B. Kovàcs: Early oral PDI treatment – Rationale and possibilities
• D. V. Matei: Salvage surgery recurrence definition
• S. Alessi: MRI – Its role in the detection of the relapse
• G. Beltramo: PET Choline guided salvage radiation therapy
• F. Nolé: Intermittent hormone blockage – Beyond evidence and recommendation
• K. Szkarlat: Conclusions – Best treatment?…

Κατά την διάρκεια του Συμποσίου πραγματοποιήθηκαν 3 ρομποτικές ριζικές προστατεκτομές σε άνδρες με κλινικά εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη.
Όλες οι ρομποτικές επεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν με απόλυτη επιτυχία, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, με απόλυτη ανατομική προσέγγιση και καθαρότητα ενώ απέσπασαν πλούσια και επαινετικά σχόλια και παρατηρήσεις. Κατά την διάρκεια των ζωντανών ρομποτικών χειρουργείων το ενδιαφέρον ήταν τόσο έντονο που η αίθουσα του αμφιθεάτρου ήταν ασφυκτικά γεμάτη όχι μόνο από τους συμμετέχοντες Ιατρούς του Συμποσίου.

Αναλυτικότερα, διενεργήθηκαν τα εξής ζωντανά ρομποτικά χειρουργεία:

1. Κατιούσα νευροπροστατευτική ρομποτική ριζική προστατεκτομή (antegrade nerve sparing robotic-assisted radical prostatectomy, NS RARP) με χειρουργό τον καθηγητή κ. D. V. Matei

2. Ανιούσα-Κατιούσα νευροπροστατευτική ρομποτική ριζική προστατεκτομή (Retro-Antegrade nerve sparing RARP) με χειρουργό τον καθηγητή κ. O. De Cobelli

3. Κατιούσα νευροπροστατευτική ρομποτική ριζική προστατεκτομή με εκτεταμένη λεμφαδενεκτομή (antegrade nerve sparing robotic-assisted radical prostatectomy with extended lymph node dissection, NS RARP with extended LND) με χειρουργό τον αν. καθηγητή κ. Β. Πουλάκη

Κάνοντας κλικ παρακάτω σε καθένα από τους ασθενείς και τα ονόματα των χειρουργών μπορείτε να δείτε το σύντομο ιατρικό ιστορικό του κάθε ασθενή και να παρακολουθήσετε όλη την διάρκεια του κάθε χειρουργείου:

1. Ιστορικό πρώτου ασθενή (δείτε το ιστορικό) και Antegrade NS RARL – D. V. Matei  (δείτε ολόκληρο το βίντεο της επέμβασης)

2. Ιστορικό δεύτερου ασθενή (δείτε το ιστορικό) και Retro-Antegrade NS RARP – O. De Cobelli (δείτε εδώ ολόκληρο το βίντεο της επέμβασης)

3. Ιστορικό τρίτου ασθενή (δείτε το ιστορικό) και Antegrade NS RARP with extended LND – Β. Πουλάκης (δείτε εδώ ολόκληρο το βίντεο της επέμβασης)

Όλες οι επεμβάσεις διενεργήθηκαν χωρίς καμία διεγχειρητική επιπλοκή ή αιμορραγία σε χρόνο κονσόλας συντομότερο από δύο ώρες. Η συντομότερη ρομποτική επέμβαση ήταν εκείνη που πραγματοποίησε ο κ. Πουλάκης, η οποία παρόλο που περιελάμβανε και τον εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό δεν ξεπέρασε την μιάμιση ώρα!
Όλοι οι χειρουργηθέντες ασθενείς πήραν εξιτήριο την δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα, δεν μεταγγίστηκαν καθόλου, ο καθετήρας αφαιρέθηκε την έβδομη μετεγχειρητική ημέρα. Δύο στους τρεις ασθενείς (οι χειρουργηθέντες από κ.κ. καθηγητές de Cobelli και Πουλάκη) ήταν άμεσα εγκρατείς και συγκρατούσαν τα ούρα τους χρησιμοποιώντας μία μικρή σερβιέτα προληπτικά.

Η ιστολογική εξέταση έδειξε σε όλους τους ασθενείς αρνητικά χειρουργικά όρια (στάδιο δηλαδή R0) και αναλυτικότερα:
στον πρώτο ασθενή, στάδιο pT3a, Gleason score 3+4=7, με καρκινικό φορτίο 10% περίπου,
στον δεύτερο ασθενή, στάδιο pT3a, Gleason score 3+4=7, με καρκινικό φορτίο 5% περίπου, και
στον τρίτο ασθενή, στάδιο pT2c, pN0 (0/37), Gleason score 4+3=7, με καρκινικό φορτίο 5% περίπου.

Τα άμεσα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση των παραπάνω ιστολογικών εξετάσεων είναι:

• Επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό (σε ορισμένες μελέτες φτάνει μέχρι και το 30% με 40%) ασθενών είναι υποσταδιοποιημένοι προεγχειρητικά ενώ μετεγχειρητικά διαπιστώνεται και χειροτέρευση του Gleason score και εξωπροστατική καρκινική νόσο. Στην περίπτωση μας, οι δύο πρώτοι ασθενείς είχαν στην διορθική βιοψία Gleason score 3+3=6 και οι υπόλοιπες εξετάσεις (ποσοστό διήθησης στη βιοψία, δακτυλική εξέταση, διορθικό υπερηχογράφημα και πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη με μαγνητικό τομογράφο στα 3 Tesla) δεν ανάδειξαν την παραμικρή υποψία για εξωπροστατική επέκταση της νόσου.
• Ακόμα και σε εξωπροστατική επέκταση της καρκινικής νόσου μπορούμε, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, να επιτύχουμε ρομποτικά και αρνητικά χειρουργικά όρια και να διατηρήσουμε τα αγγειωνευρώδη δεμάτια πλήρως.
• Εκτεταμένη λεμφαδενεκτομή μπορεί να διενεργηθεί και ρομποτικά. Στην περίπτωση του τρίτου ασθενούς, η αφαίρεση 37 περιοχικών λεμφαδένων θεωρείται περισσότερο από επαρκής. Στον συγκεκριμένο ασθενή η αφαίρεση τόσων πολλών λεμφαδένων δεν του προσέδωσε περισσότερες επιπλοκές παρά μόνο ότι η παροχέτευση παρέμεινε για 5 συνολικά ημέρες, σε αντίθεση με τους άλλους δύο ασθενείς που η παροχέτευση αφαιρέθηκε την 2 μετεγχειρητική ημέρα.

Τρεις μήνες μετά την ρομποτική επέμβαση (17/8/2015) και οι τρεις ασθενείς έχουν μηδενικό PSA (<0,01 ng/ml), έχουν πλήρη εγκράτεια ούρων (δεν χρησιμοποιούν καμία σερβιέτα ακράτειας ούτε καν για λόγους προληπτικούς) και έχουν αρχίσει να έχουν σεξουαλικές επαφές με κολπική διείσδυση με την χρήση φαρμάκων από το στόμα (σκευάσματα PDI).

Δείτε μερικές από τις φωτογραφίες κατά την διάρκεια του Συμποσίου:

Δείτε μερικές από τις αναμνηστικές φωτογραφίες του δείπνου: