Ορισμός της Σταδιοποίησης
Το σύστημα σταδιοποίησης δείχνει εάν ο καρκίνος έχει επεκταθεί και σε ποια έκταση. Η σταδιοποίηση περιγράφει την έκτση και την σοβαρότητα του καρκίνου βασιζόμενοι στο μέγεθος του πρωτοπαθούς όγκου και στην έκτασης της επέκτασης μέσα στο σώμα ή στα προσβεβλημένα όργανα. Για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης το στάδιο του καρκίνου αναφέρεται στην θέση του όγκου μέσα στην κύστη ή ειδικότερα στην ταχύτητα ανάπτυξης και στο βαθμό διείσδυσης του όγκου μέσα στο τοίχωμα της κύστης.
Αν και υπάρχουν διάφορα συστήματα ταξινόμησης για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης το πιο ευρέα χρησιμοποιούμενο σύστημα παγκοσμίως είναι το λεγόμενο TNM σύστημα. Είναι επίσης γνωστό και σαν το σύστημα σταδιοποίησης της Αμερικανικής Κοινής Επιτροπής για τον Καρκίνο (American Joint Committee on Cancer).
Γενικές πληροφορίες για την σταδιοποίηση
Η σταδιοποίηση βασίζεται στην γνώση του πως αναπτύσσεται ο καρκίνος. Τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται και δημιουργούν μία μάζα ιστών που ονομάζεται όγκος. Καθώς ο όγκος αναπτύσσεται μπορεί να προσβάλει και να διηθήσει γειτονικά όργανα και ιστούς. Καρκινικά κύτταρα μπορεί επίσης να ξεφύγουν από τον όγκο να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος ή του λεμφικού συστήματος. Μεταφερόμενα μέσα στο κυκλοφορικό σύστημα του αίματος ή της λέμφου ο καρκίνος μπορεί να επεκταθεί από την πρωτοπαθή εστία στην κύστη σ’ άλλα απομακρυσμένα όργανα σχηματίζοντας νέες εστίες όγκου. Η επέκταση του καρκίνου είναι γνωστή σαν μετάσταση.
Σκοπός σταδιοποίησης
Η σταδιοποίηση βοηθάει με διάφορους τρόπους στην διάγνωση του καρκίνου και στην θεραπευτική διαδικασία:
- στον προγραμματισμό της καταλληλότερης θεραπείας
- στον υπολογισμό της πρόγνωσης για την πορεία της νόσου
- στην επιλογή κλινικών μελετών που είναι πιθανόν κατάλληλες για τον ασθενή
- στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των γιατρών και ερευνητών εξασφαλίζοντας μία κοινή γλώσσα επικοινωνίας όσον αφορά την διάγνωση, θεραπεία και κλινικές μελέτες
Εξετάσεις Σταδιοποίησης Καρκίνου Ουροδόχου Κύστης
Οι παρακάτω εξετάσεις μπορεί να χρησιμεύσουν στην διαδικασία της σταδιοποίησης:
Κυστεοσκόπηση: Με την κυστεοσκόπηση, που είναι η επισκόπηση της κύστης διαμέσου της ουρήθρας, βλέπουμε μέσα στην ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη για να ελέγξουμε την ύπαρξη παθολογικών καταστάσεων σ’ αυτά τα όργανα. Το κυστεοσκόπιο εισέρχεται διαμέσου της ουρήθρας στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης. Το κυστεοσκόπιο είναι ένα λεπτό, σωληνοειδές όργανο σαν τηλεσκόπιο εξοπλισμένο με φως και ειδικούς φακούς. Έχει ειδικά κανάλια εργασίας για την είσοδο ειδικών λαβίδων για την λήψη υπό όραση δειγμάτων ιστών, που θα εξετασθούν στο μικροσκόπιο για την ύπαρξη καρκίνου.
Αξονική τομογραφία: Με την κυστεοσκόπηση, που είναι η επισκόπηση της κύστης διαμέσου της ουρήθρας, βλέπουμε μέσα στην ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη για να ελέγξουμε την ύπαρξη παθολογικών καταστάσεων σ’ αυτά τα όργανα. Το κυστεοσκόπιο εισέρχεται διαμέσου της ουρήθρας στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης. Το κυστεοσκόπιο είναι ένα λεπτό, σωληνοειδές όργανο σαν τηλεσκόπιο εξοπλισμένο με φως και ειδικούς φακούς. Έχει ειδικά κανάλια εργασίας για την είσοδο ειδικών λαβίδων για την λήψη υπό όραση δειγμάτων ιστών, που θα εξετασθούν στο μικροσκόπιο για την ύπαρξη καρκίνου.
Μαγνητική τομογραφία (MRI, Μagnetic Resonance Imaging): Είναι μία πολύπλοκη διαδικασία που χρησιμοποιεί έναν μαγνήτη, ραδιοκύματα και έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή για την λήψη λεπτομερών εικόνων από το εσωτερικό του σώματος.
Ιστορικό και φυσική εξέταση: Εξέταση του σώματος για τον έλεγχο γενικών σημείων υγείας περιλαμβάνοντας και τα σημεία της νόσου όπως πχ ψηλαφητοί όγκοι ή οτιδήποτε άλλο είναι και φαίνεται παθολογικό. Λαμβάνεται επίσης ένα ιστορικό των συνηθειών του ασθενούς και των προηγουμένων ασθενειών και θεραπειών του.
Ακτινογραφία θώρακος: Είναι μία ακτινογραφία των οργάνων και των οστών του θώρακα.
Ελέγχονται πιθανές μεταστάσεις στους πνεύμονες ή στα οστά (πλευρές και σπόνδυλοι) του θώρακα. Οι ακτίνες Χ είναι μία μορφή ενέργειας υπό μορφή ακτινοβολίας που μπορεί να διαπεράσει το ανθρώπινο σώμα απεικονίζοντας σε ειδικό φιλμ τις περιοχές του σώματος που διαπερνά.
Σπινθηρογράφημα οστών (Bone scan): Είναι μία εξέταση για τον έλεγχο των ταχέως πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων – όπως είναι τα καρκινικά κύτταρα – στα οστά. Μία πολύ μικρή ποσότητα ραδιενεργούς ουσίας χορηγείται ενδοφλέβια και εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος. Η ραδιενεργή ουσία συγκεντρώνεται στα οστά και ανιχνεύεται μ’ έναν ειδικό σαρωτή (scanner) την λεγόμενη γάμμα-κάμερα.
Σταδιοποίηση Καρκίνου Ουροδόχου Κύστης
Οι θεραπευτικές επιλογές εξαρτώνται από το στάδιο της νόσου. Τα στάδια του καρκίνου της ουροδόχου κύστης είναι:
Στάδιο 0 – Καρκινικά κύτταρα έχουν προσβάλει επιφανειακά μόνο το στρώμα κυττάρων που καλύπτει το εσωτερικό της κύστης. Αυτός ο επιφανειακός καρκίνος μπορεί να γίνει διηθητικός και μετά να επεκταθεί και σε γειτονικούς φυσιολογικούς ιστούς. Το στάδιο 0 μπορεί να διακριθεί σε στάδιο 0a και σε στάδιο 0is ανάλογα με το τύπο του όγκου. Το στάδιο 0a ονομάζεται επίσης και θήλωμα ή θηλώδες καρκίνωμα, αναπτύσσεται στο εσωτερικό του αυλού της κύστης σαν μανιτάρι χωρίς να έχει “ρίζες” στο εσωτερικό του τοιχώματος της κύστης. Το στάδιο 0is είναι ένας επίπεδος όγκος χωρίς επίσης ρίζες αλλά αποτελείται από κύτταρα που έχουν έντονη επιθετικότητα και γι’ αυτό μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε διηθητικό και να επεκταθεί σε γειτονικούς υγιείς ιστούς ή όργανα.
Στάδιο I – Ο καρκίνος έχει επεκταθεί στο στρώμα του συνδετικού ιστού που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το ουροθήλιο – το εσωτερικό στρώμα κυττάρων που καλύπτει τον αυλό της κύστης.
Στάδιο II – Ο καρκίνος έχει επεκταθεί είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό μισό του μυικού χιτώνα της ουροδόχου κύστης.
Στάδιο III – Ο καρκίνος έχει επεκταθεί από την ουροδόχο κύστη στον λιπώδη ιστό που περιβάλει το εξωτερικό της κύστης και μπορεί να έχει προσβάλει τα όργανα του αναπαραγωγικού συστήματος (προστάτης, κόλπος, μήτρα).
Στάδιο IV – Επέκταση του καρκίνου από την ουροδόχο κύστη στο τοίχωμα της κοιλιά ή της πυέλου. Ο καρκίνος μπορεί να έχει επεκταθεί σ’ έναν ή περισσότερους λεμφαδένες ή και σ’ άλλα απομακρυσμένα όργανα του σώματος, όπως στους πνεύμονες.
