Ο προστάτης: τι είναι και που βρίσκεται.
Ο προστάτης είναι ένας αδένας σε μέγεθος κάστανου, ο οποίος βρίσκεται μπροστά από το ορθό, το τελευταίο τμήμα του παχέως εντέρου, και κάτω από την ουροδόχο κύστη ενώ περιβάλλει την ουρήθρα σαν κολάρο. Η ουρήθρα είναι ένας σωλήνας που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη έξω από το σώμα διαμέσου του πέους. Η ουρήθρα διαπερνά τον προστάτη μέσα από τον πυρήνα του, όπως «η σούβλα διαπερνά ένα κομμάτι κρέας». Ο προστάτης είναι ένας αδένας που υπάρχει μόνο στους άνδρες και παράγει ένα υγρό, που μεταφέρει το σπέρμα κατά την διάρκεια της εκσπερμάτωσης.
Τι είναι η Καλοήθης Υπερτροφία του Προστάτη (ΚΥΠ);
Είναι μία καλοήθης (μη-καρκινική) αύξηση του μεγέθους του προστάτη. Ο προστάτης μεγαλώνει στο φυσιολογικό του μέγεθος, που είναι σαν το κάστανο, κατά την διάρκεια της εφηβείας. Οι αδένες του προστάτη, που βρίσκονται γύρω από την ουρήθρα και την περικλείουν σαν δακτυλίδι, αρχίζουν να ξαναμεγαλώνουν (να υπερτρέφονται δηλαδή) με την πάροδο της ηλικίας, στην πλειοψηφία των μεσήλικων ανδρών. Η πάθηση αυτή των υπερτροφικών αδένων του προστάτη ονομάζεται «προστατικό αδένωμα» ή «Καλοήθη Υπερπλασία του Προστάτη», όρος ο οποίος τονίζει και την καλοήθη φύση των αλλαγών αυτών που συμβαίνουν στον προστάτη. Οι λόγοι της ΚΥΠ δεν είναι πλήρως γνωστοί.
Πόσο συχνή είναι η Καλοήθης Υπερτροφία του Προστάτη (ΚΥΠ);
Προκαλεί ουρολογικά προβλήματα σχεδόν στους μισούς άνδρες άνω των 50 ετών
και αυτό το ποσοστό αυξάνει με την ηλικία. Εννέα στους δέκα άνδρες άνω των 70 ετών υποφέρουν από ΚΥΠ, που αποτελεί μεν καλοήθη νοσολογική οντότητα, δεν παύει όμως να δημιουργεί δυσκολίες στην καθημερινότητα τόσο του άνδρα που υποφέρει όσο και της συντρόφου που βιώνει το πρόβλημα μαζί του.
Περίπου 600.000 άνδρες στην Ελλάδα ετησίως υποφέρουν από συμπτώματα που προκαλούνται από την ΚΥΠ.
Παρ’ όλο που η ΚΥΠ είναι το πιο συχνό πρόβλημα στους άνδρες αυτής της ηλικιακής ομάδας και τόσο κοινή όσο τα γκρίζα μαλλιά, ή όσο η ανάγκη για γυαλιά πρεσβυωπίας, υπάρχει σοβαρή έλλειψη ενημέρωσης και κατανόησης της πάθησης, των συμπτωμάτων, των θεραπευτικών λύσεων και των συνολικών κινδύνων της καθυστερημένης αντιμετώπισης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ΚΥΠ;
Ένας υπερτροφικός προστάτης συμπιέζει και στραγγαλίζει την ουρήθρα. Η πίεση μπορεί να φράξει τη ροή των ούρων διαμέσου της ουρήθρας με αποτέλεσμα συμπτώματα κατά την ούρηση, που διαφέρουν από άνδρα σε άνδρα, ανάλογα με τον βαθμό απόφραξης της ουρήθρας. Τα συμπτώματα της ΚΥΠ διακρίνονται σε αποφρακτικά (συμπτώματα κατά την ούρηση) και ερεθιστικά (συμπτώματα από μεταβολές της ουροδόχου κύστεως).
Τα αποφρακτικά συμπτώματα είναι:
- Καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης (διστακτικότητα)
- Ελάττωση της ακτίνας των ούρων
- Στάγδην αποβολή των ούρων
- Παρατεταμένος χρόνος ούρησης
- Αίσθημα υπολοίπου ούρων
- Επίσχεση ούρων (ολική αδυναμία ούρησης)
- Ακράτεια από υπερπλήρωση
Στα ερεθιστικά συμπτώματα ανήκουν:
- Συχνουρία (συχνή ούρηση με μικρή ποσότητα ούρων)
- Επιτακτική ούρηση (ξαφνική και έντονη τάση για ούρηση)
- Επιτακτική ακράτεια
- Αίσθημα πόνου ή καύσου κατά την ούρηση
- Νυχτουρία (ούρηση κατά την διάρκεια της νύχτας)
- Υπερηβικός πόνος
Η ΚΥΠ μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής του άνδρα, ξεκινώντας από αγρυπνίες, ως αποφυγή προσέλευσης σε δημόσιους χώρους με το φόβο κάποιου ατυχήματος.
Που μπορεί να οδηγήσει η ΚΥΠ αν δεν θεραπευτεί έγκαιρα;
Μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, που μπορούν να φτάσουν μέχρι και την νεφρική ανεπάρκεια και την είσοδο στον τεχνητό νεφρό, αν δεν θεραπευτεί εγκαίρως. Οι συνηθέστερες επιπτώσεις είναι η οξεία επίσχεση των ούρων, οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, η βλάβη της ουροδόχου κύστης (πάχυνση του τοιχώματος της κύστης, μυϊκή ατονία κτλ), η δημιουργία ψευδοεκκολπωμάτων, ο σχηματισμός λίθων στην κύστη κτλ.
Πως γίνεται η διάγνωση της ΚΥΠ;
Γίνεται από τον Ουρολόγο και πρώτα απ’ όλα με την λήψη ενός καλού ιστορικού από τον ασθενή, την δακτυλική εξέταση (αποκλεισμός ενός καρκίνου του προστάτη σε περίπτωση ψηλάφησης ενός σκληρού όζου), την ουροροομετρία (μέτρηση της δύναμης της ακτίνας των ούρων), το υπερηχογράφημα άνω και κάτω κοιλίας (αξιολόγηση της πιθανής κατακράτησης των ούρων, έλεγχο των νεφρών κτλ.) καθώς και με τον έλεγχο του PSA του αίματος (αποκλεισμός ενός καρκίνου του προστάτη σε περίπτωση αύξηση της τιμής του PSA). Ακτινολογικές εξετάσεις, όπως ενδοφλέβια πυελογραφία και διορθικό υπερηχογράφημα καθώς και επεμβατικές εξετάσεις όπως κυστεοσκόπηση είναι προαιρετικές και εφαρμόζονται σε ειδικές μόνο περιπτώσεις.
Ερωτηματολόγιο συμπτωμάτων
Το διεθνές ερωτηματολόγιο αξιολόγησης των υποκειμενικών συμπτωμάτων του προστάτη (IPSS, International Prostate Symptom Score) ελέγχει πόσο σοβαρά και πόσο συχνά παρουσιάζονται τα ειδικά ουρολογικά συμπτώματα. Είναι ένας τρόπος ελέγχου κατά πόσο χειροτερεύουν ή βελτιώνονται τα συμπτώματα με την πάροδο του χρόνου. Μπορείτε και εσείς να ελέγξετε τα ουρολογικά σας συμπτώματα συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο που θα βρείτε εδώ.
