Γενικά για την da Vinci Ριζική Προστατεκτομή
Η da Vinci Προστατεκτομή είναι η νούμερο 1 επιλογή για την θεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη στις ΗΠΑ.
Σήμερα (Απρίλιος του 2010) περισσότεροι από 80% των ασθενών που χειρουργούνται για καρκίνο του προστάτη στις ΗΠΑ υποβάλλονται σε ρομποτική προστατεκτομή. Χάρις στην αλματώδη ανάπτυξη της χειρουργικής τεχνολογίας είναι δυνατή η ευρεία εφαρμογή και προσφορά της ελάχιστα επεμβατικής προοπτικής για την ριζική προστατεκτομή – την da Vinci Ριζική Προστατεκτομή.
Είναι πια πραγματικότητα μεγάλες και πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις να εκτελούνται μέσω μικρών οπών (μικροσκοπικών τομών). Έτσι εξασφαλίζονται τα πλεονεκτήματα της οριστικής και πλήρους θεραπείας με την δυνατότητα για σημαντικά λιγότερο πόνο, συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο και γρηγορότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες καθώς και το σπουδαιότερο την δυνατότητα για καλύτερα κλινικά αποτελέσματα.
Στην θεραπεία του καρκίνου του προστάτη η χειρουργική εργασία στην κλίμακα του χιλιοστού κάνει την διαφορά. Πρόκειται για μικροχειρουργική. Λεπτότατες νευρικές ίνες και αιμοφόρα αγγεία είναι σ’ επαφή με τον προστάτη. Για να διατηρηθούν αυτά τα νεύρα πρέπει μ’ ακρίβεια και “μαστοριά” να ξεχωριστούν από τον προστάτη πριν την ριζική αφαίρεσή του.
 |
 |
| Τα ρομποτικά εργαλεία λειτουργούν με την ίδια και καλύτερη ευλυγισία και ελευθερία κινήσεων από ότι ο ανθρώπινος καρπός | Τρισδιάστατη και μεγεθυμένη κατά 10-15 φορές όραση |
Η ακρίβεια των χειρισμών, η δυνατότητα να υπάρχουν μέσα στην κλειστή κοιλιά του ασθενούς δύο μικροσκοπικά χεράκια που εκτελούν με την ίδια και μεγαλύτερη ευλυγισία και ελευθερία τις κινήσεις του ανθρώπινου καρπού, η μεγεθυμένη και τρισδιάστατη εικόνα και ο έλεγχος που παρέχει το ρομποτικό σύστημα da Vinci συμβάλει στην αφαίρεση του προστάτη, που έχει προσβληθεί από καρκίνο, διατηρώντας ταυτόχρονα τα σπουδαία στυτικά νεύρα και αιμοφόρα αγγεία.
Σχετικά με τον έλεγχο του καρκίνου η da Vinci προστατεκτομή εμφανίζει παρόμοια ή και λιγότερα θετικά χειρουργικά όρια (εννοώντας όρια με καρκινικά κύτταρα που πιθανόν να έμειναν πίσω) σε σύγκριση μ’ άλλες μορφές χειρουργικής θεραπείας όπως αποδεικνύεται σε μεγάλες συγκριτικές μελέτες.
Οι ασθενείς με καρκίνο του προστάτη ανησυχούν επίσης για την εγκράτεια των ούρων και την σεξουαλική λειτουργία μετά την θεραπεία. Όλες οι μέχρι τώρα μεγάλες μελέτες δείχνουν ότι η da Vinci προστατεκτομή παρουσιάζει γρηγορότερη επάνοδο της εγκράτειας των ούρων και χαμηλότερα ποσοστά πόνου σε σύγκριση με τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία (βραχυθεραπεία). Διάφορες επίσης μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς που ήταν προηγουμένως σεξουαλικά ικανοί παρουσιάζουν πλήρη ανάρρωση της σεξουαλικής τους λειτουργίας (οριζόμενη σαν στύση ικανή για κολπική διείσδυση) μέσα σ’ ένα έτος από την da Vinci προστατεκτομη. Η περίοδος ανάρρωσης μπορεί να επιταχυνθεί μέσω ενός ειδικού προγράμματος ανάρρωσης της στυτικής λειτουργίας με την χρήση ασκήσεων και φαρμάκων.
Είναι σημαντικό να υπογραμμισθεί ότι η επέμβαση με το da Vinci δεν εκτελείται από το ρομπότ αλλά ο χειρουργός έχει πάντα τον απόλυτο έλεγχο κάθε χειρουργικού βήματος με την βοήθεια της ρομποτικής χειρουργικής πλατφόρμας.
Πως εκτελείται η da Vinci Ριζική Προστατεκτομή;
Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή εκτελείται υπό γενική αναισθησία. Αν και ο χειρουργικός χρόνος διαφέρει από ασθενή σε ασθενή, ο μέσος όρος χειρουργικού χρόνου κυμαίνεται από 1,5 έως 3 ώρες.
Κατά την ρομποτική προστατεκτομή 5 μικρές οπές μικρότερες του ενός εκατοστού πραγματοποιούνται στην κάτω κοιλιά μέσα από τις οποίες περνούν ειδικοί σωληνίσκοι (τα λεγόμενα τροκάρ) οι οποίες επιτρέπουν την ταχεία είσοδο και έξοδο των λαπαροσκοπικών και ρομποτικών εργαλείων στο εσωτερικό της κοιλιάς του ασθενή.
Η κοιλιά γεμίζει με το αδρανές αέριο διοξείδιο του άνθρακα δημιουργώντας έτσι ένα μεγαλύτερο χώρο εργασίας στον χειρουργό για να ολοκληρώσει την επέμβαση. Αυτό το αέριο εκκενώνεται από την κοιλιά στο τέλος του χειρουργείου. Ο χειρουργός χειρίζεται 3 πολυ-αρθρωτά όργανα για να φέρει σε πέρας με ακρίβεια, λεπτότητα και σταθερότητα το δύσκολο έργο του διαχωρισμού των ιστών, της αιμόστασης, της κοπής και συρραφής με την ίδια και ανώτερη δεξιότητα από εκείνη του ανθρώπινου καρπού.
Πολυ-αρθρωτά ρομποτικά εργαλεία επιτρέπουν στον ουρολόγο μέσα στο σώμα του ασθενή με την ίδια ικανότητα σαν να έχει δύο μικροσκοπικά ανθρώπινα χέρια.
Επιπλέον ο χειρουργός ελέγχει μία στεροσκοπική οπτική που συνδέεται μία υψηλής ευκρίνειας κάμερα η οποία εξασφαλίζει μία τρισδιάστατη υψηλής ευκρίνειας όραση της εσωτερικής ανατομίας του ασθενή. Ένας έμπειρος χειρουργός λειτουργεί σαν βοηθός και στέκεται δίπλα στο χειρουργικό τραπέζι βοηθώντας τον ρομποτικό χειρουργό κρατώντας ανοιχτό το χειρουργικό πεδίο, αναρροφώντας και καθαρίζοντας, χρησιμοποιώντας όργανα που εισέρχονται μέσα από τα δύο βοηθητικά τροκάρ.
Το ρομποτικό σύστημα da Vinci προσαρμόζεται στα τροκάρ πριν την έναρξη της επέμβασης. Mε τον ρομποτικό χειρουργό να κάθεται μόλις ελάχιστα μέτρα δίπλα από το χειρουργικό τραπέζι στην χειρουργική κονσόλα, τα ρομποτικά όργανα ελέγχονται από τον χειρουργό σε πραγματικό χρόνο με υψηλή ακρίβεια κλιμακωτής κίνησης.
Ο προστάτης απελευθερώνεται από την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα διατηρώντας τα λεπτά στυτικά νεύρα, εφόσον αυτό είναι εφικτό από την έκταση του καρκίνου, με σκοπό να έχει ο ασθενής αυτόματες στύσεις μετά την ανάρρωση από το χειρουργείο.
Οι πυελικοί λεμφαδένες, οι οποίοι μπορεί να έχουν προσβληθεί από καρκίνο, αφαιρούνται, όταν χρειάζεται για να γίνει καλύτερη εκτίμηση της εξάπλωσης του όγκου του προστάτη. Τέλος, η ουροδόχος κύστη συρράπτεται με την ουρήθρα για την αποκατάσταση της συνέχειας της αποχετέτευσης των ούρων. Η θερμική ενέργεια περιορίζεται στο ελάχιστο κατά την διάρκεια της εκτομής του προστάτη για την αποφυγή βλάβης των λεπτεπίλεπτων στυτικών νεύρων και μυών που ελέγχουν την στύση του πέους και την εγκράτεια των ούρων.
Όταν ο προστάτης και οι λεμφαδένες απελευθερωθούν από τους γύρω ιστούς τοποθετούνται αμέσως σε πλαστικό σάκο, ο οποίος αφαιρείται ανέπαφος στο τέλος της επέμβασης διαμέσου μίας από τις προϋπάρχουσες οπές, η οποία μεγεθύνεται ανάλογα για να περάσει και να εξέλθει ο σάκος που περιέχει τον προστάτη με τους λεμφαδένες. Έτσι ο προστάτης ούτε κομματιάζεται ούτε καρκινικά κύτταρα διασκορπίζονται. Μία λεπτή παροχέτευση τοποθετείται στην περιοχή της επέμβασης για να εκκενώνει τα υγρά της επέμβασης και εξέρχεται διαμέσου μίας από τις οπές των τροκάρ. Επίσης τοποθετείται ένας καθετήρας διαμέσου της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη λειτουργώντας σαν γέφυρα για την γρήγορη επούλωση της αναστόμωσης, της συρραφής ανάμεσα στην κύστη και στην ουρήθρα. Οι οπές των τροκάρ και η μικρή τομή, μέσα από την οποία πέρασε ο πλαστικός σάκος που περιείχε τον προστάτη, συρράπτονται χρησιμοποιώντας τεχνικές πλαστικής χειρουργικής για ελαχιστοποίηση των ουλών. Τα σημάδια της επέμβσης απορροφούνται ταχύτατα και ένα μήνα μετά φαίνονται μόνο ελάχιστα.
Σχηματικές διαφάνειες νευροπροστατευτικής da Vinci ριζικής προστατεκτομής
Η παρακάτω παρουσίαση διαφανειών είναι μία σειρά σχηματικών εικόνων που βοηθούν τον ασθενή να κατανοήσει καλύτερα τα χειρουργικά βήματα της νευροπροστατευτικής ριζικής προστατεκτομής.
Βίντεο νευροπροστατευτικής da Vinci ριζικής προστατεκτομής
Το παρακάτω είναι μία σειρά βίντεο κλιπ για να βοηθήσουν τον ασθενή με μία σύντομη ματιά να κατανοήσει τα χειρουργικά βήματα της da Vinci νευροπροστατευτικής ριζικής προστατεκτομής.
(Προειδοποίηση: Το βίντεο περιλαμβάνει ζωντανά στιγμιότυπα μίας πραγματικής ρομποτικής επέμβασης που ορισμένοι θεατές μπορεί να δυσκολευτούν να παρακολουθήσουν).
Πιθανοί κίνδυνοι και επιπλοκές
Όπως με κάθε μεγάλο χειρουργείο οι επιπλοκές, αν και πολύ σπάνιες, μπορεί να συμβούν και με την ρομποτική προστατεκτομή. Η πιθανότητα των επιπλοκών εξαρτάται κυρίως από την εμπειρία του χειρουργού και την προηγούμενη κατάσταση του ασθενούς. Οι πιθανοί κίνδυνοι και επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Αιμορραγία: Η απώλεια αίματος κατά την διάρκεια της ρομποτικής επέμβασης είναι λιγότερη από 100 ml και η ανάγκη για μετάγγιση αίματος μικρότερη από 2% των περιπτώσεων. Αντίθετα στην ανοιχτή ριζική προστατεκτομή τα ποσοστά μεταγγίσεων φτάνουν μέχρι και 30%.
- Λοιμώξεις: Με την χρήση των ενδοφλέβιων αντιβιοτικών ο κίνδυνος λοιμώξεων είναι εξαιρετικά σπάνιος.
- Μετεγχειρητική κήλη: Λόγω των μικροσκοπικών λαπαροσκοπικών οπών σπάνια αναπτύσσονται κήλες σ’ αυτές τις θέσεις. Επιπλέον, η μεγαλύτερη τομή, μέσα από την οποία αφαιρέθηκε σε πλαστικό σάκο ο προστάτης, συρράφεται προσεκτικά για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μετεγχειρητικών κηλών.
- Τραυματισμός γειτονικών οργάνων: Επειδή η ρομποτική προστατεκτομή εκτελείται υπό συνεχή οπτική παρακολούθηση και μάλιστα μεγεθυμένη 10-15 φορές και τρισδιάστατη και τα ρομποτικά εργαλεία κινούνται μ’ εξαιρετική ακρίβεια χιλιοστού ο κίνδυνος ανεπιθύμητου τραυματισμού ενός γειτονικού οργάνου είναι πολύ περιορισμένος. Το παχύ και το λεπτό έντερο,η ουροδόχος κύστη, η ουρήθρα τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα είναι σε άμεση γειτονία και ορισμένες φορές σε επαφή με τον προστάτη και μπορεί να τραυματισθούν με την ίδια και μεγαλύτερη συχνότητα και στην ανοιχτή επέμβαση που θεωρείται πιο τραυματική. Προσωρινή νευρική ή μυική βλάβη στα άκρα μπορεί να συμβεί σπάνια και είναι συνήθως αποτέλεσμα της τοποθέτησης του ασθενούς στο χειρουργικό τραπέζι.
- Μετατροπή σε συμβατικό λαπαροσκοπικό ή ανοιχτό χειρουργείο: Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις όταν παρουσιασθούν επιπλοκές ή δυσκολία στην συνέχεια της ρομποτικής επέμβασης η μετατροπή σε συμβατική λαπαροσκοπική ή ακόμα και σε ανοιχτή επέμβαση είναι αναγκαία. Αυτό συμβαίνει σε ποσοστό μικρότερο από 1%. Ενδεικτικά στις τελευταίες 500 ρομποτικές ριζικές προστατεκτομές που πραγματοποίησα προσωπικά δεν υπήρξε καμία τέτοια ανάγκη.
- Ακράτεια ούρων: Εκτός των άλλων το σπουδαιότερο πλεονέκτημα της ρομποτικής προστατεκτομής είναι τα αυξημένα ποσοστά πρώιμης εγκράτειας των ούρων. Στα δικά μου χέρια οι μισοί και πλέον ασθενείς είναι εγκρατείς (χρησιμοποιώντας 0 με 1 πάνα ακράτειας) με την αφαίρεση του καθετήρα μία εβδομάδα μετά την ρομποτική προστατεκτομή. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν εκτελώ πια την συμβατική λαπαροσκοπική ή και την ανοιχτή ριζική προστατεκτομή γιατί αυτές οι μορφές ριζικού χειρουργείου έχουν πολύ χειρότερα αποτελέσματα εγκράτειας σε σχέση με την ρομποτική επέμβαση. Οι υπόλοιποι ασθενείς υποφέρουν από προσωρινή και μικρού βαθμού ακράτεια, η οποία βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου. Οι περισσότεροι ασθενείς (>90%) είναι εγκρατείς σε 3 μήνες μετά την ρομποτική επέμβαση. Στους ασθενείς δίνονται οδηγίες για την διενέργεια ειδικών ασκήσεων (των λεγομένων ασκήσεων Kegel) για την τόνωση των μυών του πυελικού εδάφους με σκοπό την γρηγορότερη ανάρρωση του ελέγχου των ούρων.
- Στυτική δυσλειτουργία: Στην ανοιχτή ριζική προστατεκτομή, η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι μία συχνότερη και πιο βασανιστική ανεπιθύμητη κατάσταση συγκρινόμενη με την ακράτεια ούρων ακόμη και να διενεργήθηκε νευροπροστατευτική τεχνική. Αντίθετα με ρομποτική τεχνολογία έχουμε για πρώτη φορά την δυνατότητα ν’ αναγνωρίζουμε με ασφάλεια και να διατηρούμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα στυτικά νεύρα στις περισσότερες περιπτώσεις ακόμη καλύτερα και πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με το ανοιχτό χειρουργείο. Η επάνοδος της στυτικής λειτουργίας μετά την ριζική προστατεκτομή είναι πολυπαραγοντική, εξαρτάται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες, όπως την ηλικία του ασθενή, το βαθμό της προηγούμενης σεξουαλικής λειτουργίας, την τεχνική ακρίβεια της νευροπροστατευτικής χειρουργικής τεχνικής και τον χρόνο που πέρασε από το χειρουργείο. Τα μικροσκοπικά και ευαίσθητα στυτικά νεύρα απαιτούν συνήθως 12 με 18 μήνες για ν’ αναρρώσουν πλήρως. Ο ασθενής υποβάλλεται σ’ αυτό το χρονικό διάστημα σε διάφορες θεραπείες για την ταχύτερη αποκατάσταση των φυσιολογικών και αυθόρμητων στύσεων, όπως πχ λαμβάνοντας διάφορα φάρμακα (πχ Viagra, Cialis, Levitra) ή χρησιμοποιώντας αντλίες κενού για πρόκληση στύσεων ή ενδοπεϊκές ενέσεις. Αυτές οι θεραπείες είναι σε περίπτωση πλήρους διατήρησης των αγγειονευρωδών δεματίων προσωρινές και διατηρούν την αιμάτωση στο πέος αναμένοντας την ανάρρωση της λειτουργίας των στυτικών νεύρων.
- Διαφυγή ούρων στην κύστοουρηθρική αναστόμωση: Σε μία εβδομάδα μετά το ρομποτικό χειρουργείο και πριν από την αφαίρεση του καθετήρα διενεργείται μία ακτινογραφία της ουροδόχου κύστης με σκιαγραφικό, οποία ονομάζεται κυστεογραφία. Αυτή η εξέταση γίνεται για τον έλεγχο της στεγανότητας και του βαθμού επούλωσης της αναστόμωσης. Στο ανοιχτό χειρουργείο ο καθετήρας αφαιρείται συνήθως μετά από 3 εβδομάδες, γιατι η κυστεοουρηθρική αναστόμωση δεν μπορεί να γίνει ανοιχτά με την ίδια ακρίβεια όπως ρομποτικά. Σε σπάνιες περιπτώσεις όταν ανακαλυφθεί μία μικρή διαφυγή στην κυστεογραφία παραμένει ο καθετήρας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτή η διαφυγή των ούρων απορροφάται από μόνη της σύντομα χωρίς επιπρόσθετη χειρουργική επέμβαση.
Συχνές Ερωτήσεις-Απαντήσεις (Frequently Asked Questions, FAQs)
Ποιος ασθενής είναι υποψήφιος για την ρομποτική ριζική προστατεκτομή;
Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή χρησιμοποιείται όπως και η ανοιχτή για την θεραπεία του κλινικά εντοπισμένου και ίσως τοπικά προχωρημένου αλλά μη μεταστατικού καρκίνου του προστάτη. Οι ασθενείς που είναι υποψήφιοι για την ανοιχτή επέμβαση είναι επίσης κατάλληλοι και για την ρομποτική προστατεκτομή. Όπως σε πολλά διεθνούς φήμης κέντρα των ΗΠΑ και της Ευρώπης έτσι και στην Ουρολογική Κλινική, την οποία διευθύνω στο Doctors’ Hospital, η ρομποτική προσέγγιση είναι η θεραπεία εκλογής για την χειρουργική θεραπεία του κλινικά εντοπισμένου ή και τοπικά προχωρημένου αλλά μη μεταστατικού καρκίνου του προστάτη.
Ποιος ασθενής δεν θεωρείται "καλός" υποψήφιος για την ρομποτική τεχνική;
Όπως και στο ανοιχτό χειρουργείο έτσι και στην ρομποτική τεχνική η δυσκολία της επέμβασης εξαρτάται από την εμπειρία του χειρουργού και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Ασθενείς με εκτεταμένες επεμβάσεις στην κάτω κοιλιά, ακτινοβολία, σοβαρότατες παθήσεις των πνευμόνων ή της καρδιάς, υπερβολική, κακοήθης παχυσαρκία και αιμορραγικές διαθέσεις πιθανόν να μην είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για την ριζική προστατεκτομή, ανοιχτή ή ρομποτική. Πρέπει να ληφθεί όμως υπόψην ότι λόγω της ελαχίστου επεμβατικότητας της ρομποτικής τεχνικής μπορούν να υποβληθούν σε ριζική προστατεκτομή και ασθενείς με σχετικά επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό. Για παράδειγμα παχύσαρκοι ασθενείς ή ασθενείς με πολύ μεγάλο όγκο προστάτη (>100 γραμμάρια) μπορούν λόγω της καλύτερης τεχνικής προσέγγισης να υποβληθούν ευκολότερα σε ρομποτική παρά σε ανοιχτή επέμβαση, εφόσον και η εμπειρία του ρομποτικού χειρουργού είναι ανάλογη.
Αναφέρετε μερικά από τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής ριζικής προστατεκτομής;
- Μικρές τομές και ελάχιστες ουλές
- Ελάχιστη απώλεια αίματος (<100-200 mL) και πολύ σπάνια ανάγκη για μετάγγιση (<1-2%)
- Σύντομος χρόνος νοσηλείας (1-2 ημέρες για τους περισσότερους ασθενείς)
- Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και συνήθως μηδαμινή ανάγκη για μετεγχειρητική αναλγησία
- Σύντομος χρόνος ανάρρωσης και γρήγορη επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες (2-3 εβδομάδες) και στην καθημερινή εργασία (3-4 εβδομάδες)
Ποιος ασθενής είναι υποψήφιος για την ρομποτική ριζική προστατεκτομή;
Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή χρησιμοποιείται όπως και η ανοιχτή για την θεραπεία του κλινικά εντοπισμένου και ίσως τοπικά προχωρημένου αλλά μη μεταστατικού καρκίνου του προστάτη. Οι ασθενείς που είναι υποψήφιοι για την ανοιχτή επέμβαση είναι επίσης κατάλληλοι και για την ρομποτική προστατεκτομή. Όπως σε πολλά διεθνούς φήμης κέντρα των ΗΠΑ και της Ευρώπης έτσι και στην Ουρολογική Κλινική, την οποία διευθύνω στο Doctors’ Hospital, η ρομποτική προσέγγιση είναι η θεραπεία εκλογής για την χειρουργική θεραπεία του κλινικά εντοπισμένου ή και τοπικά προχωρημένου αλλά μη μεταστατικού καρκίνου του προστάτη.
Ποιος ασθενής δεν θεωρείται "καλός" υποψήφιος για την ρομποτική τεχνική;
Όπως και στο ανοιχτό χειρουργείο έτσι και στην ρομποτική τεχνική η δυσκολία της επέμβασης εξαρτάται από την εμπειρία του χειρουργού και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Ασθενείς με εκτεταμένες επεμβάσεις στην κάτω κοιλιά, ακτινοβολία, σοβαρότατες παθήσεις των πνευμόνων ή της καρδιάς, υπερβολική, κακοήθης παχυσαρκία και αιμορραγικές διαθέσεις πιθανόν να μην είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για την ριζική προστατεκτομή, ανοιχτή ή ρομποτική. Πρέπει να ληφθεί όμως υπόψην ότι λόγω της ελαχίστου επεμβατικότητας της ρομποτικής τεχνικής μπορούν να υποβληθούν σε ριζική προστατεκτομή και ασθενείς με σχετικά επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό. Για παράδειγμα παχύσαρκοι ασθενείς ή ασθενείς με πολύ μεγάλο όγκο προστάτη (>100 γραμμάρια) μπορούν λόγω της καλύτερης τεχνικής προσέγγισης να υποβληθούν ευκολότερα σε ρομποτική παρά σε ανοιχτή επέμβαση, εφόσον και η εμπειρία του ρομποτικού χειρουργού είναι ανάλογη.
Αναφέρετε μερικά από τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής ριζικής προστατεκτομής;
- Μικρές τομές και ελάχιστες ουλές
- Ελάχιστη απώλεια αίματος (<100-200 mL) και πολύ σπάνια ανάγκη για μετάγγιση (<1-2%)
- Σύντομος χρόνος νοσηλείας (1-2 ημέρες για τους περισσότερους ασθενείς)
- Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και συνήθως μηδαμινή ανάγκη για μετεγχειρητική αναλγησία
- Σύντομος χρόνος ανάρρωσης και γρήγορη επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες (2-3 εβδομάδες) και στην καθημερινή εργασία (3-4 εβδομάδες)
Ποια τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής σε σύγκριση με την ανοιχτή ριζική προστατεκτομή;
Το κυρίαρχο πλεονέκτημα της ρομποτικής προστατεκτομής είναι η χρήση υψηλής τεχνολογίας για την ολοκλήρωση της επέμβασης.
- Πρώτον, υπάρχει βελτιωμένη όραση με 10-15 φορές μεγέθυνση και μία υψηλής ευκρίνειας εικόνα της εσωτερικής ανατομίας σαν αποτέλεσμα χρήσης μίας εξειδικευμένης στερεοσκοπικής οπτικής, η οποία είναι συνδεδεμένη με μία υψηλής ευκρίνειας κάμερα.
- Δεύτερο, ο ρομποτικός ουρολόγος χειρουργεί με πολυαρθρωτά όργανα, διαμέτρου 8 χιλιοστών, τα οποία έχουν την ίδια δεξιότητα όπως ο ανθρώπινος καρπός.
- Τρίτον, λόγω της αυξημένης πίεσης από το πνευμοπεριτόναιο αλλά κυρίως λόγω της καλύτερης και πιο ακριβούς χειρουργικής προσέγγισης το χειρουργικό πεδίο δεν είναι αιμορραγικό γεγονός που διευκολύνει ακόμα περισσότερο την ορατότητα.
Συνοπτικά, λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω, η ρομποτική χειρουργική εξασφαλίζει καλύτερη ορατότητα των σημαντικών ιστών που περιβάλλουν τον προστάτη και επιτρέπουν στον χειρουργό να χειρουργεί με την ίδια δεξιότητα αλλά με μεγαλύτερη ακρίβεια απ’ ότι ένας χειρουργός όταν διενεργεί μία ανοιχτή προστατεκτομή, ενώ ταυτόχρονα ολοκληρώνει την επέμβαση μέσα από μικρές οπές με ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και προπαντός χωρίς καθόλου απώλεια αίματος.
Από πότε εκτελείτε ρομποτικές επεμβάσεις στην Ελλάδα;
Από την πρώτη στιγμή που ήρθε το πρώτο ρομποτικό σύστημα στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 2006, τότε που επέστρεψα και από την Γερμανία, εκτελώ στην Ελλάδα ρομποτικές επεμβάσεις. Την πρώτη στην Ελλάδα ρομποτική ριζική προστατεκτομή εκτέλεσα στις 5 Οκτωβρίου του 2006 με απόλυτη επιτυχία. Από τότε μέχρι σήμερα πραγματοποίησα εκατοντάδες ρομποτικές ριζικές προστατεκτομές και διαθέτω με βάσει τα στατιστικά δεδομένα της εταιρείας που εισάγει το ρομποτικό σύστημα da Vinci στην Ελλάδα το μεγαλύτερο αριθμό ρομποτικών ριζικών προστατεκτομών, με πολύ μεγάλη απόσταση από όλους τους υπόλοιπους Έλληνες Ουρολόγους. Σήμερα, πραγματοποιώ περίπου 20 με 25 ρομποτικές ριζικές προστατεκτομές τον μήνα.
Πόσο διαρκεί η επέμβαση;
Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή διαρκεί περίπου 1,5 με 3 ώρες ανάλογα με το μέγεθος του προστάτη, την παρουσία παχυσαρκίας, τις προηγούμενες επεμβάσεις στην κοιλιά, την παρουσία ουλών, την διενέργεια ή όχι εκτεταμένου λεμφαδενικού καθαρισμού και άλλους παράγοντες. Ο βασικός σκοπός είναι η διενέργεια μίας ασφαλούς και προσεχτικής επέμβασης με την μικρότερη επιβάρυνση του ασθενούς και όχι μίας γρήγορης και μόνο επέμβασης. Από την άλλη πλευρά η διάρκεια της επέμβασης αντανακλά και την εμπειρία του χειρουργού, οπότε μία διάρκεια περίπου 2 ωρών είναι γενικώς αποδεκτή αφού και μία ανοιχτή επέμβαση διαρκεί στα χέρια ενός έμπειρου χειρουργού ανάλογο χρονικό διάστημα.
Τι συμβαίνει εάν είναι αναγκαίο να μετατραπεί η ρομποτική επέμβαση σε ανοιχτή ή λαπαροσκοπική;
Αν και εξαιρετικά σπάνιο μετατροπή σε ανοιχτό χειρουργείο μπορεί να είναι απαραίτητη εάν παρουσιαστούν δυσκολίες κατά την παρασκευή του προστάτη ή εκτεταμένη αιμορραγία κατά την ρομποτική προσέγγιση. Ο κ. Πουλάκης έχει εμπειρία και στο ανοιχτό και στο λαπαροσκοπικό χειρουργείο και γι’ αυτό μπορεί να συνεχίσει χωρίς πρόβλημα το χειρουργείο ανοιχτά ή λαπαροσκοπικά εάν αυτό χρειασθεί.
Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με την θεραπεία από τον καρκίνο του προστάτη;
Τα ποσοστά επιτυχίας όσον αφορά την πλήρη αφαίρεση του καρκίνου είναι ίδια μ’ εκείνα της ανοιχτής χειρουργικής επέμβασης. Η πρόγνωση για την επιβίωση χωρίς υποτροπή καρκίνου του προστάτη εξαρτάται από τον βαθμό επιθετικότητας (Gleason score) και το στάδιο του καρκίνου και συζητιέται αναλυτικά με τον ασθενή όταν έρθει και το αποτέλεσμα της ιστολογικής έκθεσης της ριζικής προστατεκτομής.
Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας σχετικά με την στύση και την εγκράτεια των ούρων μετά την ρομποτική ριζική προστατεκτομή;
Ο χρόνος και η έκταση της επανόδου της εγκράτειας των ούρων και της σεξουαλικής ικανότητας μετά την προστατεκτομή είναι μία περίπλοκη και πολυπαραγοντική διαδικασία. Μερικοί παράγοντες που αφορούν τον ασθενή και επηρεάζουν την επιτυχή επιστροφή αυτών των παραγόντων ποιότητας ζωής είναι η ηλικία, η προεγχειρητική σεξουαλική και ουρολογική λειτουργία καθώς και η παρουσία παθολογικών καταστάσεων όπως η αρτηριακή υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης. Επίσης παράγοντες που αφορούν το χειρουργείο όπως η ποιότητα και ποσότητα της διατήρησης των στυτικών νεύρων και η χειρουργική τεχνική μπορεί να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα.
Για νέους σχετικά ασθενείς, μικρότερους από 60 χρονών, οι οποίοι ήταν προεγχειρητικά σεξουαλικά ικανοί χωρίς ενοχλητικά ουρολογικά συμπτώματα και οι οποίοι υποβλήθηκαν σε αμφοτερόπλευρη διατήρηση των στυτικών νεύρων, θα είναι στο 85% και 93% εγκρατείς (χρησιμοποιώντας 0-1 πάνα ακράτειας για ασφάλεια) και στο 72% και 85%σεξουαλικά ικανοί (έχοντας την δυνατότητα για κολπική διείσδυση με ή χωρίς την βοήθεια φαρμάκων από το στόμα της κατηγορίας των αναστολέων της φωσφοδιεστεράσης) σε 6 και 12 μήνες αντίστοιχα μετά το χειρουργείο. Αυτά τα αποτελέσματα διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του καθενός και εξαρτάται από την έκταση του καρκίνου, την ηλικία και τις συνοδές παθολογικές ασθένειες.
Θα χρειασθεί παραπέρα συμπληρωματική θεραπεία, όπως ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία μετά το χειρουργείο;
Στους ασθενείς με καρκίνο εντοπισμένο και περιορισμένο στον προστάτη μόνο, που δεν έχει εξαπλωθεί έξω από την προστατική κάψα ή στους λεμφαδένες ή στις σπερματοδόχες κύστεις, η πρόγνωση είναι άριστη καθώς η συντριπτική πλειοψηφία θεραπεύεται με το χειρουργείο και μόνο. Στις περιπτώσεις που καρκίνος είναι περισσότερο διηθητικός ή μεταστατικός, συμπληρωματικές θεραπείες, όπως ακτινοβολία και ορμονοθεραπεία, είναι αναγκαίες. Υπάρχουν επίσης κλινικές μελέτες με χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία (εμβόλιο κατά του καρκίνου του προστάτη) που προσφέρονται σε περιπτώσεις μεταστατικού και ανθεκτικού στις συμβατικές θεραπείες καρκίνου. Ο κ. Πουλάκης έχει εμπειρία με την χορήγηση ατών των σύνθετων θεραπειών, αφού έχει εξειδικευτεί και στην Ουρολογική Ογκολογική Χημειοθεραπεία (βλέπε στο Βιογραφικό και στα Πτυχία >Medikamentοse Tumortherapie).
- Οδηγός ασθενή για την da Vinci ριζική προστατεκτομή
- Τι πρέπει να προσέχει ο ασθενής μετά από μία da Vinci ριζική προστατεκτομή
- Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικά υποβοηθούμενης χειρουργικής
- Τα αποτελέσματα της σύγκρισης της da Vinci Προστατεκτομής με τις άλλες θεραπευτικές επιλογές
- Συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις για την ρομποτική χειρουργική
- Πολυμέσα με βίντεο, διαδικτυακά αρχεία, σεμινάρια σε ασθενείς και διαλέξεις σε ιατρούς
- Κλινικές Αποδείξεις για τον καρκίνο του προστάτη
